ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΩΝ & ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΥΔΑΤΩΝ
Περιφερειακό Πρόγραμμα «Ανατολική Μακεδονία, Θράκη 2021-2027»
Τίτλος έργου:
«ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΥΔΑΤΩΝ»
Συνοπτική περιγραφή:
Αντικείμενο του έργου αποτελεί η δημιουργία του Περιφερειακού Δικτύου Παρακολούθησης Επιφανειακών και Υπογείων Υδάτων της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, και συγκεκριμένα των Υδατικών Διαμερισμάτων Ανατολικής Μακεδονίας (EL11) (διοικητικά όρια Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης) και Θράκης (EL12). Το Δίκτυο αυτό λειτουργεί συμπληρωματικά με τη λειτουργία του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης της ποιότητας και της ποσότητας των υδάτων στην περιοχή μελέτης, όπως καθορίζεται από την ΚΥΑ αριθμ.ΥΠΕΝ/ΔΠ.Δ.ΥΠ/107168/1444/21 (ΦΕΚ 5384Β/19.11.2021).
Ειδικότερα διενεργούνται δειγματοληψίες υπογείων και επιφανειακών υδάτων στα παραπάνω Υδατικά Διαμερίσματα και εν συνεχεία ανάλυση των δειγμάτων βάσει των οριζόμενων χημικών παραμέτρων. Η διάρκεια της χημικής παρακολούθησης είναι δύο (2) έτη και διεξάγεται σε εποχική βάση, δηλαδή τέσσερις (4) φορές ετησίως. Επιπρόσθετα, η χημική παρακολούθηση δύναται να παραταθεί για ένα (1) επιπλέον έτος, πάλι σε εποχική βάση, δηλαδή τέσσερις (4) φορές ετησίως και με τους ίδιους όρους, ύστερα από αξιολόγηση των δειγματοληψιών της διετίας από την αναθέτουσα αρχή.
Για κάθε δειγματοληψία συντάσσονται εκθέσεις που περιλαμβάνουν τα δεδομένα των περιοδικών δειγματοληψιών μέσω ,αναλυτικών μεθόδων για τον προσδιορισμό φυσικών και χημικών παραμέτρων, καθώς και τα αποτελέσματα των αναλύσεων. Τα αποτελέσματα ελέγχονται σε σχέση με τις ανώτατες αποδεκτές τιμές που ορίζει η νομοθεσία, ανάλογα με την πηγή προέλευση του δείγματος, π.χ. υπόγειο νερό ή επιφανειακό, γλυκό νερό ή αλμυρό, για τον προσδιορισμό της χημικής του κατάστασης.
Το συνολικό έργο αφορά επιφάνεια 14.158 τετραγωνικών χιλιομέτρων για χρονικό διάστημα μετρήσεων διάρκειας δύο ετών με προαίρεση ενός ακόμη έτους. Το Περιφερειακό δίκτυο παρακολούθησης περιλαμβάνει εξήντα τρία (63) σημεία υπογείων υδάτων και σαράντα τέσσερα (44) σημεία επιφανειακών υδάτων.
Σημεία δειγματοληψίας
Σχήμα 1. Επιφανειακά Υδατικά συστήματα στα ΥΔ Αν. Μακεδονίας και Θράκης – σημεία δειγματοληψίας στα ΥΔ11 και ΥΔ12
Σχήμα 2. Υπόγεια Υδατικά συστήματα στα ΥΔ Αν. Μακεδονίας και Θράκης – σημεία δειγματοληψίας.
Με την ολοκλήρωση του έργου θα τεκμηριωθεί η χημική κατάσταση των υδάτινων συστημάτων και σωμάτων καθώς και θα διερευνηθούν οι λόγοι τυχόν υποβάθμισής τους, ενώ ταυτόχρονα θα μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα για την πρόταση και λήψη μέτρων αναβάθμισής τους.
Νομοθετικό Πλαίσιο
Η Οδηγία Πλαίσιο για τα ύδατα 2000/60/ΕΚ ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία με τον Ν. 3199/2003 (ΦΕΚ Α’ 280) και το Π.Δ. 51/2007 (ΦΕΚ Α΄ 54). Σκοπός της Οδηγίας είναι η θέσπιση και υιοθέτηση κανόνων για την πρόληψη της υποβάθμισης της κατάστασης των υδατικών συστημάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και την επίτευξη καλής κατάστασης των ποταμών, των λιμνών και των υπόγειων υδάτων της Ευρώπης.
Αναλυτικότερα, περιλαμβάνει:
• την προστασία όλων των μορφών υδατικών συστημάτων (επιφανειακά, υπόγεια, εσωτερικά και μεταβατικά)·
• την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων μέσα και γύρω από αυτά τα υδατικά συστήματα·
• τη μείωση της ρύπανσης στα υδατικά συστήματα·
• τη διασφάλιση αειφόρου χρήσης των υδάτων από τα άτομα και τις επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ (Άρθρο 2, παρ. 1), τα ύδατα διακρίνονται σε τέσσερις κατηγορίες:
• Επιφανειακά ύδατα: Όλα τα εσωτερικά ύδατα, εκτός των υπόγειων υδάτων· τα μεταβατικά και τα παράκτια ύδατα.
• Υπόγεια ύδατα: Το σύνολο των υδάτων που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια του εδάφους.
• Εσωτερικά ύδατα: Το σύνολο των στάσιμων ή των ρεόντων επιφανειακών υδάτων.
• Μεταβατικά ύδατα: συστήματα επιφανειακών υδάτων πλησίον του στομίου ποταμών τα οποία είναι εν μέρει αλμυρά αλλά τα οποία επηρεάζονται ουσιαστικά από ρεύματα γλυκού νερού.
Τα επιφανειακά υδατικά συστήματα επίσης κατατάσσονται σε τέσσερις κατηγορίες:
• Ποταμοί: Συστήματα εσωτερικών υδάτων τα οποία ρέουν, κυρίως στην επιφάνεια του εδάφους αλλά το οποίο μπορεί για ένα μέρος της διαδρομής του να ρέει υπογείως.
• Λίμνες: Συστήματα στάσιμων εσωτερικών υδάτων.
• Μεταβατικά ύδατα: Συστήματα επιφανειακών υδάτων πλησίον του στομίου ποταμών, τα οποία είναι εν μέρει αλμυρά λόγω της γειτνίασής τους με παράκτια ύδατα αλλά τα οποία μπορεί να επηρεάζονται ουσιαστικά από ρεύματα γλυκού νερού.
• Παράκτια: τα επιφανειακά ύδατα που βρίσκονται στην πλευρά της ξηράς μίας γραμμής της οποίας βρίσκεται σε απόσταση ενός ναυτικού μιλίου προς τη θάλασσα από το πλησιέστερο σημείο της γραμμής βάσης από την οποία μετράται το εύρος των χωρικών υδάτων και τα οποία κατά περίπτωση εκτείνονται μέχρι του απώτερου ορίου των μεταβατικών υδάτων.
Επιλέξιμος Προϋπολογισμός:
1.014.405,65 € (676.271,10 € συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ για τα δύο πρώτα έτη και 338.134,55 € εφόσον ασκηθεί προαίρεση)
Χρηματοδότηση:
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ 2021-2027 / Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ελληνικό Δημόσιο μέσω Π.Δ.Ε. Ειδικότερα, Φορέας Χρηματοδότησης είναι το Επιχειρησιακό «Πρόγραμμα Ανατολική Μακεδονία, Θράκη 2021-2027», Άξονας Προτεραιότητας 2 «Βελτίωση της Ελκυστικότητας της περιφέρειας ως τόπο εγκατάστασης επιχειρήσεων και ατόμων», ο οποίος χρηματοδοτείται από το ΕΤΠΑ με τίτλο «Εφαρμογή μέτρων βέλτιστης διαχείρισης και παρακολούθησης ποιότητας υδάτων διαχειριστικών σχεδίων λεκανών απορροής».
Η Εθνική συμμετοχή του προγράμματος χρηματοδοτείται από Πιστώσεις του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.